26 avril 2024

UBUSHIKIRANGANJI BWO GUSHIGIKIRANA, IMIBANO, AGATEKA KA ZINA MUNTU N’ITERAMBERE RIDAKUMIRA : KWISHURA IBIBAZO VY’ABENEGIHUGU.

Kuri uyu wa 15 Rusama 2023, Umushikiranganji muvyo ajejwe harimwo, Ugushigikirana, Imibano, Agateka ka Zina Muntu n’Iterambere Ridakumira yaragendeye abenegihugu bo muri Komine Muha muntumbero yokuganira nabo, ngo bamushikirize ibibazo bafise.

 

Ibibazo bikurubikuru vyashikirijwe Nyakwubahwa Sabushimike Imelde, Umushikiranganji w’Ugushigikirana, Imibano, Agateka ka Zina Muntu n’Iterambere Ridakumira  ahanini vyerekeye ibihomoka biri muriyo komine bigeramiye abenegihugu bo kuri uwo mugabane, vyahitanye amazu 18 hamwe n’ubwicanyi bwimonogoje hagati y’abubakanye aho umugabo yica umugore canke umugore akica umugabo.

Umushikiranganji ajejwe Agateka ka zina Muntu afashe ijambo yishuye ko abeneguhugu bose bari mumigabane iterwa n’imyuzurira canke muturere twugarijwe n’ibihomoka babwirizwa gutahurako bategerezwa kuhava ; bakimurirwa muturere twumutse tudaterwa n’amazi kugirango bashore kurangura imirimo ibafasha kwiteza imbere ndetse bagateza imbere igihugu cabibarutse.

Uwo Mushikiranganji yabandanije asigurira abenegihugu mukubumvishako batokwihambirira muri ivyo bibanza ngo bame bariko bariruka bahunga amazi, kuko uwiruka ahunga amazi kumwanya kumwanaya ata terambere rirama ashikako, agaheza akaguma arindiriye mumahema imfashanyo atazi iyo zituruka. Ati : « Nta Reta canke amashirahamwe yoronka ibibatunga, nimuje ahadaterwa n’amazi mukore ibikorwa vy’iterambere nk’abandi barundi bose kuko ubufasha buba ubw’igihe gito, ubufasha bw’ihema n’umuceri ntibwamaho. »

Yarongeye arabamenyeshako ico kibazo Reta y’Uburundi ikizi ndetse, Abashikiranganji bagenzi we bajejwe amatongo  n’intwaro yo hagati mugihugu bariko bashira inguvu hamwe kugirango ico kibazo gikemuke burundu. Umupfasoni Sabushimike Imelde yarahimirije n’umwete mwinshi abajejwe intwaro muri ako karere eka n’abanegihugu bose bari bitavye iyo nama gutahura neza ko mu rugamba rwo gukura Uburundi mubihugu bikenye mumwaka w’2040 no kubushikana mu bihugu biteye imbere mumwaka w’2060 Reta itagomba gusiga n’umwe inyuma kugirango dushike kuri iryo hangiro. Yarangije ico kibazo ahamagarira abenegihugu bo muri ako karere kurimbuka no kuva ibuzimu bakaja i buntu bakemera kuva muri ivyo bibanza kuko Tanganyika iriko irisubiza akarerere kayo. Ati izo fi Ababo batagomba kuvirira, bemeye kuva ngaho bozororera iyo bagiye ; ati  noneho ntakarere nakamwe k’igihugu urudagara rudashikamwo.Yasozereye ico kibazo yihanikiriza abari muri utwo turerere kuvavanura n’ingeso y’ubunebwe bagakoresha amaboko yabo n’inguvu zabo zose, « Ati kwama uteze amaboko ni ukwisuzuguza. »

Ku kibazo c’amabi afatiye kugitsina kijanye n’ubwicanyi hagati y’abubakanye, Umushikiranganji ajejwe iterambere ridakumira yaramenyesheje ko ari ingorane zijanye n’ikibano ; akaba yabanje gutera ivyatsi ubwo bukozi bw’ikibi. Ati « Ntivyumvikana ingene twashize Imana imbere, niyo abantu bubakanye baba babanje gukundana, ariko ugasanga hageze aho bakana ubuzima ». Niko guca asaba abantu bose ko bofasha kugirango habe ihimirizwa rikomeye mu bijanye no kwubahiriza agateka ka zina muntu.  Akaba yahamagariye abarundi bose, abajejwe intwaro, abajejwe umutekano, na cane cane abajejwe ingo n’imiryango mu ntara no ma komine gushika mbere no kumitumba, kuvira  hasi rimwe bakiyamiriza ubwo bubisha, bakigisha ingo n’imiryango mu kugendera ingo zifise ivyo bibazo, bakazihanura, bakazigisha kuvomera urukundo mumubano wabo wo mu rugo. Ati naho abajejwe ingo n’imiryango badashobora gukwira mungo zose, ati nibakorane n’abajejwe intwaro n’umutekano kugirango batuze ubwo bubisha.

 

 

 

 

 

 

Elie HARINDAVYI

Le Coordonnateur de la Cellule de Communication et d'Information du Ministère des Droits de la Personne Humaines, des Affaires Sociales et du Genre

Voir tous les articles de Elie HARINDAVYI →